حمیدرضا علیزاده رضایی با اشاره به اینکه اولین جشنواره ورزشی همدلی به همت بهزیستی خراسان رضوی با همکاری آموزش وپرورش استثنایی و هیات ورزش‌های همگانی در شهرستان مشهد برگزارشد، گفت: بهزیستی به عنوان متولی امور معلولین، هزینه‌های این جشنواره را تقبل کرد و آموزش پرورش عادی و استثنایی نیز جهت اجرای این برنامه در کنار ما قرار گرفتند. طبیعتا همکاری بهزیستی با سایر نهادهایی که در اجرا این برنامه به ما کمک کردند، سبب هم‌افزایی بیشتر و داشتن نتایج بهتر برای جامعه هدف خواهد شد.
وی افزود: در تعریف برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه همواره گفته می‌شود که این برنامه از طریق مشارکت‌های فرد دارای معلولیت، افراد خانواده، جامعه محلی، نهادهای دولتی و غیردولتی اجرا می‌شود. بنابراین برگزاری برنامه‌های بین‌بخشی مانند این برنامه که با همکاری ارگان‌های مختلف اجرا شد قطعا باعث تقویت ارتباطات بین سازمانی در راستای خدمت‌رسانی بیشتر به افراد دارای معلولیت می‌شود.
معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی در خصوص چگونگی اجرای این جشنواره، گفت: در این جشنواره ورزشی ۱۲۰ نفر از دانش‌آموزانِ مدارس عادی و ۱۲۰ نفر از دانش‌آموزان از مدارس استثنایی در مقاطع تحصیلی اول تا سوم ابتدایی همراه با مربیان خود شرکت داشتند. از آنجایی که دانش‌آموزان در این سنین یادگیری‌های پایدارتری دارند لذا برای شرکت دراین جشنواره انتخاب شدند. در این طرح دانش‌آموزان سالم در کنار دانش‌آموزان دارای معلولیت قرار گرفته و در مسابقات شرکت کردند. هدف این قسم برنامه‌ها این است که در وهله اول به جای توجه به معلولیت فرد، توانمندی‌های او دیده شود. کودکان سالم با کودکان دارای معلولیت بتوانند ارتباط برقرار کنند و نگرش‌های منفی نسبت به این افراد از بین برود.
وی افزود: توانبخشی مبتنی بر جامعه، راهبردی در درون برنامه توسعه است که در زمینه سلامت، آموزش، امرار معاش، فعالیت‌های اجتماعی، توانمندسازی اجرا می‌گردد. یکی از مهم‌ترین روش‌ها بهمنظور ورود افراد دارای معلولیت در اجتماع، اجرای برنامه‌های ورزشی است. بنابراین برگزاری این جشنواره ورزشی نیز در راستای محقق شدن مولفه‌ی اجتماعی دانش‌آموزان انجام گرفت که اوقات فراغت و تفریح و ورزش نیز از اجزای آن می‌باشد. با اجرای این طرح افراد دارای معلولت ضمن پرورش قوای جسمانی، روانی و افزایش مهارت‌های ارتباطی خویش می‌توانند قابلیت‌های خود را در سایر زمینه‌ها و مشارکت‌ها اجتماعی ارتقا بخشند.
یکی از مهم‌ترین اهداف برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه، انگ‌زدایی از معلولین است
علیزاده رضایی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین اهداف برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه، انگ‌زدایی از معلولین است، گفت: وجود نگرش‌ها و باورهای منفی نسبت به افراد دارای معلولیت دومین عامل بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان دارای معلولیت می‌باشد. در برخی موارد کودک دارای معلولیت از ناحیه معلم یا سایر دانش‌آموزان طرد می‌شود و این باعث می‌گردد که کودک علاقه‌ای به ادامه تحصیل نداشته باشد. از طرفی عدم آشنایی خانواده با روش‌های آموزشی ویژه افراد دارای معلولیت موجب می‌شود که کودک از حمایت‌ها و کمک‌های تحصیلی از جانب خانواده نیز محروم شود و نتواند فراگیری لازم را داشته باشد. در برخی موارد متاسفانه خانواده‌ها نسبت به توانمندی و یادگیری فرزند معلول خود ناامید هستند و همکاری‌های لازم را انجام نمی‌دهند. این جشنواره با این هدف اجرا شد که برای اولین‌بار دانش‌آموزان بدون اینکه به گروه‌های عادی و استثنایی تقسیم شوند در کنار هم در مسابقات شرکت کرده و لحظات شادی را سپری کنند.
وی افزود: بسیاری از افراد در طول دوران زندگی خود اصلا با هیچ فرد دارای معلولیتی ارتباط برقرار نمی‌کنند و آنها را خیلی متفاوت از خود می‌پندارند. در حالیکه افراد دارای معلولیت، انسان‌هایی متفاوت با سایر افراد اجتماع نیستند اما جداسازی آنان باعث شکل‌گیری نگرش‌های قالبی و غیرواقع گشته و در دوره مدرن، بازتولید این کلیشه‌ها و نگرش‌ها به فاصله اجتماعی ایجاد شده میان این افراد و عموم جامعه، دامن می‌زند. در چنین وضعیتی، بهترین راهکاری که می‌توان بدان وسیله این فاصله ایجاد شده را به حداقل رساند، آشنایی بیشتر با معلولان و نیازها و توانمندی‌های آنان و چگونگی تعامل با این افراد است.
معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه در اینگونه طرح‌ها دانش‌آموزان سالم با پذیرش دانش‌آموز دارای معلولیت به عنوان عضوی از جامعه محلی خود، مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود را تقویت میکنند، گفت: از این طریق، شاهدِ افزایش آگاهی از معلولیت‌ها در سطح جامعه و تغییر نگرش بسیاری از افراد جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت خواهیم بود. خانواده‌ی افراد دارای معلولیت حس حمایت شوندگی بیشتری مییابند و والدین بهمنظور رشد فرزند خود به لحاظ آموزشی انگیزه بیشتری پیدا میکنند و موفقیت افراد دارای معلولیت به تقویت خودپنداره آنها میانجامد.
وی افزود: از این طریق سطح مشارکت افراد دارای معلولیت در فعالیت‌های اجتماعی و ارتباط آنها با همسالان‌شان ارتقاء می‌یابد. در این مسابقات تلاش می‌شد که ارتباطات اجتماعی و نحوه‌ی تعامل افراد دارای معلولیت با دیگران ارتقاء یابد. افرادی که قرار است در این مسابقات شرکت نمایند به صورت هدفمند از میان افراد منزوی و گوشه‌گیر که مهارت اجتماعی کمتری دارند، انتخاب می‌گردند.
نباید اجازه داد که کمک‌های بی‌مورد، ترحم یا ملاحظات سایرین، به استقلال کودکان دارای معلولیت لطمه بزند
علیزاده رضایی در خصوص نحوه‌ی اجرا مسابقات این جشنواره گفت: با توجه به اینکه بچه‌ها در سنین پایینی قرار داشتند لذا بازی‌های ساده‌ای برای آنها در نظر گرفته شد. بازی‌ها در ۴ ایستگاه اجرا گردید و بچه‌های سالم و معلول در همان ایستگاه‌ها مسابقه دادند. برای هرگروه متناسب با نوع معلولیت آنها بازی‌های خاصی درنظر گرفته شد. بچه‌های دارای معلولیت جسمی-حرکتی که روی ویلچر هستند بازی‌هایی مثل فوت کردن توپ پینگ‌پنگ داخل سبد، برای کودکان نابینا بازی‌های حرکتی مانند لمس اشیاء و حدث زدن آن و برای اجرا همین بازی در میان کودکان سالم چشم‌هایشان را می‌بستند. کودکان ناشنوا نیز در گروه‌های دو نفره، بادکنکی را کنار سرشان نگه داشته و مسیری را بایستی به‌همین صورت طی می‌کردند و برای کودکان کم‌توان ذهنی نیز طبق همین روال بازی‌های خاصی در نظر گرفته شده بود. در قسمت فراگیر جشنواره، همه بچه‌ها با یکدیگر با اجرای آقای نمازی از اداره ورزش و جوانان شروع به اجرای حرکات گروهی و دست‌جمعی کردند. اینکه بچه‌ها یک روز در کنار هم جمع شوند و علیرغم همه تفاوت‌ها دستِ یکدیگر را بگیرند و با هم بازی کنند از مهم‌ترین اهداف این جشنواره بود که خوشبختانه محقق شد و بچه‌های سالم و معلول در کنار یکدیگر درحالیکه دست‌های هم را گرفته بودند بالا و پایین می‌پریدند و لحظات لذت‌بخشی داشتند.
وی افزود: در انتها، مسابقه‌ی پدر و پسر اجرا شد و پدرها با یکدیگر به رقابت پرداختند. بدین‌صورت که پدرهای کودکان دارای معلولیت به‌عنوان شرکت کننده مسابقه، ویلچر فرزندانِ خود را گرفته و در یک فاصله ۲۰ متری مسابقه می‌دادند و هرکسی که زودتر به خط پایان می‌رسید، برنده بود. شایان ذکر است که به‌هنگام ورود همه‌ی بچه‌ها به سالن هدایایی به تمامی آنها داده شد و در انتهای مسابقات نیز به افراد برنده هدایای دیگری تعلق گرفت.
معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی ضمن تاکید بر اینکه نباید اجازه داد که کمک‌های بی‌مورد، ترحم یا ملاحظات سایرین، به استقلال کودکان دارای معلولیت لطمه بزند یا زمینه کم‌کاری و تنبلی را در آنها فراهم آورد، گفت: امیدوارم از طریق اجرای برنامه‌های مشابه، آن ۲۳۶۰ دانش‌آموزِ دارای معلولیتی که در مدارس عادی مشغول به تحصیل می‌باشند، بیشتر از ناحیه همکلاسی‌های خود مورد پذیرش قرار بگیرند و با شادی و نشاط سرکلاس‌های خود حاضر شوند. در مجموع لازم است ارگان‌های متولی به پرورش توانمندی‌ها و استعدادهای دانش‌آموزان دارای معلولیت توجه خاص داشته باشند. به توانمندی‌های آنها باور داشته و این باور را به سایر دانش‌آموزان نیز انتقال دهند. در انتها شایان ذکر است که در اجرای این جشنواره، آسایشگاه معلولین شهید فیاض‌بخش، بوستان شکوه مهر، مرکز مثبت زندگی ۵۵۳۸ و مجتمع نیکوکاری توانیابان همکاری خوبی داشتند.
نظر شما